Voetproblemen

De voet is opgebouwd uit zesentwintig botelementen en twee zogenaamde sesambeentjes onder het uiteinde van het eerste middenvoetsbeen in een gecompliceerde eenheid, die bij het staan het volledige lichaamsgewicht kan dragen en dit over allerlei soorten ondergrond kan laten bewegen. De banden en spieren zorgen samen met de botelementen, dat er in de voet dwarse- en lengtebogen zijn. Samen met het capiton (voetvet) zorgen zij er voor, dat er bij elke stap een schokdemping en vering is, die de dreun van ander-half tot drie keer het lichaamsgewicht opvangt.

Door onze langere levensverwachtingen moeten onze voeten langer mee. Het zou haast een wonder zijn als ze ons hele leven zonder problemen zouden functioneren.

Volgens het Achilles-project 1998, een voetonderzoek in 15 Europese landen, waarbij 100.000 paar voeten werden onderzocht, bleek dat Nederland de meest slechte voeten kent (65%) en dat ruim 10% daarvan problemen op het werk ondervindt. Dit is niet zo verwonderlijk als je ziet, dat Nederland ook als hoogste scoort wat arbeidsproductiviteit betreft. En als we het hardst werken, zullen we ook ons lichaam wel het meeste belasten.

Men zou een dik boek kunnen schrijven over alle klachten en afwijkingen aan de voet, daarom worden de meest voorkomende hierna genoemd.

Platvoeten.     

Deze geven vaak vermoeidheidsklachten van banden en spieren, welke verdwijnen bij rust. Bij zeer ernstige platvoeten verdwijnen de voetbogen en daarmee de veerkracht van de voet.

Holvoeten.       

Hoewel een hoge wreef mooi toont, heeft een holvoet vaak maar weinig draagvlakken, waardoor de druk per cm2 groter wordt en voorvoetklachten optreden. Ook kunnen er hamertenen ontstaan.

Griekse voet of syndroom van Morton.    

Bij dit type voet is het eerste middenvoetsbeen verkort, waardoor de tweede teen vaak langer is dan de grote teen. Hierdoor kunnen veel klachten ontstaan, zoals een hamerteenstand van de tweede teen, omdat bijvoorbeeld de schoenen altijd gekocht worden naar de lengte van de grote teen. Ook kan het overdruk onder de voorvoet veroorzaken met veel eeltvorming t.h.v. de overgang van het tweede middenvoetsbeen en de tweede teen. Over de rest van de klachten die dit fenomeen kan veroorzaken in de voet maar ook de totale lichaamshouding kan men een aardig boek schrijven.

Likdoorns.

Likdoorns ontstaan door druk, wrijving of torsie van de voet met de schoen of delen van de voet onderling. Het eelt blijft dan niet alleen op de huid, maar groeit naar binnen. Soms worden deze veroorzaakt door verkeerde schoenen, maar ook door een verkeerde stand of afwikkeling van de voet of tenen kan men likdoorns ontwikkelen. Meestal vindt men de likdoorns aan de zijkant, bovenkant en onderzijde van de tenen en voorvoeten. Naast goede schoenen en of correctie van de voet door zolen is het verstandig om een pedicure te bezoeken om de likdoorn te verwijderen.

Eeltvorming.

Lichte eeltvorming onder de voeten is normaal en geeft de voetzool een zekere bescherming. Te veel eeltgroei wordt veroorzaakt door dezelfde redenen als likdoorns, maar is minder pijnlijk. Soms wordt eeltgroei veroorzaakt door een ziekte.

Voetwratten.

Er zijn verschillende soorten voetwratten, waarvan sommige haast niet te onderscheiden zijn van likdoorns en minstens net zo pijnlijk. Een drukontlastende zool brengt vaak uitkomst, maar laat de wratten niet verdwijnen. Dit moet gebeuren door een tinctuur (sommige pedicures) of stikstof (door de huisarts), die de wortels van de wrat laten afsterven.  Voetwratten lijken vaak voor te komen op plaatsen waar de voetzool al extra belast wordt en komen vanuit het lichaam.

Hallux valgus oftewel knobbel bij grote teen.

De hallux valgus kan een familiaire aanleg zijn, maar ook veroorzaakt worden door verkeerd schoeisel. Door verslapping van spieren komen bepaalde beenderen in een andere hoek te staan en
trekken andere spieren te teen nog meer uit het lood. Het kapsel bij het gewricht rekt uit, er kan een slijmbeurs (bursa) ontstaan, welke kan ontsteken en er kan zich kalkafzetting op de gewrichtranden vormen, waardoor de tenen stijf gaat staan (hallux rigidus) vaak gepaard gaan met artrose in het gewricht.  Door goede schoenen en voetcorrecties kan men erger voorkomen en soms herstellen. In het uiterste geval kan een operatie uitkomst brengen, maar lost het probleem niet definitief op.

 

Hamertenen.

Hamertenen komen vaak voor bij mensen met een holvoet of door het dragen van te krappen schoenen. Ook het altijd dragen van slippers of klompen kan hamertenen veroorzaken. Hamertenen klauwen en staan uiteindelijk niet meer op de grond.
Bovenop de teen ontstaat door druk van de schoen eelt en likdoorns, welke kunnen onsteken. Onder de bal van de voorvoet komt er extra druk, waardoor het voetvet (capiton) naar de tenen verschuift.  Onder de hoofdjes van de middenvoetsbeentjes zit dan te kort demping en gaat men rechtstreek op de botjes staan. Dit is zeer pijnlijk.

Hielpijn.

Hielpijnen zijn er in verschillende soorten en maten. Zo kan er een ontstoken slijmbeurs zijn, verminderd voetvet onder de hiel, een geïrriteerde zenuw, scheurtje in een pees, maar de bekendste zijn toch wel hielspoor en fasciitis plantaris. Een hielspoor is een kalkafzetting op de onderzijde van het hielbeen, welke soms bij druk zeer pijnlijk kan zijn en is ook te zien op een röntgenfoto. Van alle mensen heeft 15% een hielspoor, maar slecht 3% daarvan krijgt ooit last. Fasciitis plantaris is een hielpijn die onstaat, doordat in een pees-spierplaat (aponeurosis plantaris), welke begint bij de hiel en onder de gehele voetzool doorloopt bij belasting kleine haarscheurtjes gaat vertonen, waarin wondvocht komt. De pijn is meestal het ergst bij opstaan en start en wordt daarna minder. Meestal veroorzaakt door te grote belasting of verminderde conditie.

Achillespeespijn.

Pijn bij en aan de achillespees kan veroorzaakt worden door slechte doorbloeding of verkeerde voetstand. Ook slijmbeurzen kunnen zeer vervelend zijn en voor een verkalking op de hiel zorgen (Haglund). Sporters kunnen achillespeesblessures oplopen door een te plotse en sterke belasting of door het lopen op verkeerde schoenen op bijvoorbeeld een zachte ondergrond.

Kuitpijn.

Kuitkramp is wel een van de meest voorkomende kuitpijnen en spelen vaak ’s nachts op. Men komt het vaak tegen bij oudere mensen en zwangere vrouwen. Het heeft te maken met het vaatstelsel, welke minder goed functioneert. “Een middeltje waar bij 80% van de  mensen baat van heeft, is een stukje zeep in een washandje aan het voeteneind van het bed leggen.” Waarom het zo goed werkt is onbekend, mogelijk beïnvloedt de geur het hormonale stelsel, waardoor er een betere doorbloeding optreedt.

Etalagebenen (Claudicatio Intermittens) is een ander verschijnsel van slechte (vernauwde) slagaderen. De betreffende persoon kan niet meer lopen dan 500 meter en moet dan weer even staan om de pijn of kramp te laten afzakken. Hiermee moet u beslist naar een arts.

Zweepslag is een korte heftige pijn, welke veroorzaakt word door een spierscheurtje.

Mensen met verkorte kuitspieren hebben moeite met plat schoeisel en hebben ook elders in het lichaam verkorte spieren. Kinderen gaan vaak op hun tenen lopen en maken de kuitspieren daardoor korter. Meestal gaan ze na verloop van tijd weer normaal lopen.

Scheenbeenpijn.

Scheenbeenpijn is een overbelasting van de voorste scheenbeenspier, doordat de binnenste voetboog doorzakt, waar hij aan vastzit.

Bij sporters komt shin splint regelmatig voor, vooral als er veel gesprongen wordt, zoals volleybal.

Beklemming van zenuwen.

Aan de voorkant van de buitenste enkel is een tunneltje, welke begint aan de onder-achterzijde van de binnenste enkel. Hierin loopt o.a. een zenuw, die afgekneld kan worden door een verkeerde voetstand. Dit heet een tarsaaltunnelsyndroom.

Bij een Mortonse neuralgie raken er zenuwen beklemd tussen de middenvoets-beenderen, wat pijn geeft aan de tenen en kan men in het meest erge geval geen laken op de voet velen. Indien een adequate zool niet helpt, dan kan alleen chirurgisch ingrijpen verlichting geven.

Voet- en nagelschimmels.

Hiervoor moet men de huisarts raadplegen. Het zogenaamde zwemmersexceem kan met een crème behandeld worden, terwijl nagelschimmels andere medicijnen vereisen. Voor de ontstane kalknagel bij nagelschimmel kan men het beste naar een goede pedicure gaan om deze te onderhouden.

Ingegroeide nagels.

Deze kan men krijgen door een verkeerde voetstand of afwikkeling van de voet. In een lichte vorm is het goed te behandelen door een pedicure. Zwaardere gevallen kan men operatief oplossen. In ieder geval moet men om herhaling te voorkomen goed schoeisel dragen of de voetstand door een zool laten corrigeren.

Reuma.

Reuma (RA) zijn onstekingen in gewrichten die artrose (vermindering van het kraakbeen) in de gewrichten kunnen veroorzaken. Men moet juist bewegen om de gewrichtssmering te activeren, zodat daarmee het kraakbeen in een redelijke conditie blijft.

De voet wordt ondersteund met lichte correcties om een eventuele foute afwikkeling op te vangen. In zwaardere gevallen moet men orthopedisch schoeisel dragen of is een operatieve ingreep noodzakelijk.

Diabetes melitus.

Suikerziekte is een ziekte met sluipende klachten in het gehele lichaam. Ook de voeten van suikerpatiënten verdienen volop de aandacht. De helft van de amputaties aan voeten en benen wordt uitgevoerd bij suikerpatiënten om maar een voorbeeld te geven. Een goede controle zorgt er voor dat dit met meer dan de helft kan worden teruggedrongen. De eerste lijn van deze controle is de persoon zelf en een pedicure met een diabetes certificaat. Ook een goede voetverzorging en goede schoenen is van het grootste belang.

 

Een voetverzorgings- en schoenadvies vindt u onder “De therapie”.

Indien er zolen voor diabetespatiënten gemaakt moeten worden, dan moeten ze aan specifieke eisen voldoen.